زبان نشانه‌گذاری ابرمتنی، (به انگلیسی: Hyper Text Markup Language) یا زنگام (به انگلیسی: HTML) در کنار سی‌اس‌اس هستهٔ فناوری ساخت صفحه‌های وب هستند. HTML زبان توصیف ساختار صفحه‌های وب است. زبانی است برای نشانه‌گذاری ابرمتن (فرامتن) که برای تدوین قالب و طراحی صفحه‌های وب به کار می‌برند. دستورالعمل‌های این زبان، برچسب (Tag) نام دارند که محتوای یک صفحهٔ وب با آن‌ها، نشانه‌گذاری شده و بدین‌ترتیب، نحوهٔ نمایش آن صفحه برای مرورگرهای وب، توصیف می‌شود. و تاکنون ۵ نسخه از اچ‌تی‌ام‌ال عرضه شده‌است.
اگر علاقه مند برنامه نویسی وب هستی ، بهتر این آموزش را مشاهده کنی. این گام شروع موفق در این زمینه است.
درخواست ها و پیشنهاداتتان را برایمان بفرستید و اگر دوست داشتید پسند را هم بزنید ❤️ تا به من انرژی بدهید. پس با مجله اینترنتی استوربلاگ همراه باشید ....
هر یک از برچسب‌های اچ‌تی‌ام‌ال، معنا و مفهوم خاصی دارند و تأثیر مشخصی بر محتوا می‌گذارند؛ مثلاً برچسب‌هایی برای تغییر شکل ظاهری متن، نظیر درشت و ضخیم کردن یک کلمه یا برقراری پیوند به صفحات دیگر در اچ‌تی‌ام‌ال تعریف شده‌اند.
یک سند اچ‌تی‌ام‌ال، یک پروندهٔ مبتنی بر متن (Text–based) است که معمولاً با پسوند .htm یا .html نامگذاری شده و محتویات آن از برچسب‌های اچ‌تی‌ام‌ال تشکیل می‌شود. مرورگرهای وب، که قادر به درک و تفسیر برچسب‌های اچ‌تی‌ام‌ال هستند، تک‌تک آن‌ها را از داخل سند اچ‌تی‌ام‌ال خوانده و سپس محتوای آن صفحه را نمایان‌سازی (Render) می‌کنند.
اچ‌تی‌ام‌ال زبان برنامه‌نویسی نیست، بلکه زبانی برای نشانه‌گذاری ابرمتن است و اساساً برای ساختارمند کردن اطلاعات و جدایش اجزای منطقی یک نوشتار (نظیر عنوان‌ها، تصاویر، فهرست‌ها، بندها و جداول) به کار می‌رود. از سوی دیگر، اچ‌تی‌ام‌ال را نباید به عنوان زبانی برای صفحه‌آرایی یا نقاشی صفحات وب به کار بُرد؛ این وظیفه اکنون بر دوش فناوری‌های دیگری همچون سی‌اس‌اس است.
گفتنی است اچ‌تی‌ام‌ال شکلی از زبان دیگری به نام اس‌جی‌ام‌ال است و کنسرسیوم وب آن را به عنوان استانداردی برای نشانه‌گذاری مستندات ابرمتنی برای عرضه در وب، تدوین کرده‌است.
تاریخچه
در سال ۱۹۸۰ فیزیکدانی به نام تیم برنز لی که با پروژهٔ CERN همکاری داشت ENQUIRE را طراحی و ارائه کرد که یک سیستم مهم برای محققان CERN بود تا اینکه از این داده‌ها به شکل مشترک استفاده کنند. در سال ۱۹۸۹، Berners- Lee یک یادداشت پیشنهاد یک سیستم ابرمتن مبتنی بر اینترنت نوشت. Berners- Lee یک نوع خاص HTML را مشخص نمود و یک نسخهٔ جستجوگر و نرم‌افزار سرور را در انتهای۱۹۹۰ نوشت. در این سالیان این فیزیکدان و مهندس سیستم‌های داده‌های CERN به نام Robert Cailliau یک سرمایه‌گذاری مشترک را انجام دادند ولی این پروژه به شکل رسمی توسط CERN دنبال نشد. در یادداشت‌های شخصی او از سال ۱۹۹۰ اشاره شده‌است که برخی از مناطق مختلف ابرمتن (hypertext) به کار گرفته شده‌است و در ابتدای آن از یک دائرةالمعارف استفاده گردید.
اولین بار شرح کامل HTML به این شکل بود که به آن در نسخه‌های قبلی "HTML Tags" گفته شد که برای اولین بار توسط Berners –Lee در سال ۱۹۹۱ روی اینترنت قرار گرفت؛ که آن توصیف ۱۸ عناصر شامل عناصر اولیه، طراحی نسبتاً ساده از HTML بود. به غیر از Hyperlink این موارد تحت تأثیر SGMLguid در فرمت مبتنی بر SGML قرار گرفت و در پروژهٔ CERN به کار. رفت یازده مؤلفه از آن در HTML 4 نوشته شده‌است.
زبان نشانه‌گذاری ابرمتنی به شکلی است که مرورگرهای وب برای تحلیل و نوشتن متون تصاویر و دیگر مواد روی صفحات قابل شنیدن و قابل دیدن وب به کار می‌رود. ویژگی‌های پیش‌فرض برای هر مورد در ساختار HTML در جستجوگر تعریف شده‌است و این ویژگی‌ها را می‌توان تغییر داد یا اینکه توسط CSS بر اساس طراحی صفحه افزایش داد. بسیاری از اجزای متن در گزارش فنی 1988 ISO به شکل TR9537 ارائه شده‌است که نام این جزء روش‌های استفاده از SGML بود که در آن ویژگی‌های اولیه ساختار زبانی مانند آنچه که در مورد فرمان RUNOFF دیده می‌شود استفاده شد که در ابتدای دهه ۱۹۶۰ برای CTSS ارائه شده‌است. این فرمان‌های ساختاری از فرمان‌های مورد استفاده توسط typesetters استفاده می‌کند که به شکل دستی برای فرمت‌های مختلف در نظر گفته شده‌اند. اما اصل SGML برای ساختار کلی بر اساس اجزای مختلف است (محدوده‌های حاشیه‌نویسی تو در تو به همراه ویژگی‌هایی که دارد) تا اینکه از اثرات چاپ استفاده شود. همچنین جداسازی ساختارها و شکل ترکیبی نیز باید در نظر گرفته شود. HTML به شکل مداوم به این صورت با CSS به کار گرفته می‌شود.
Berners- Lee از HTML به عنوان یک ابزار برای SGML استفاده کرده‌است. به‌طور کلی آن را به عنوان دستور نیروی ضربت مهندسی اینترنت(IETF) تعریف کرده‌است که در سال ۱۹۹۳ نسخه‌های اولیه از آن را بر اسا HTML ارائه نمود."زبان نشانه‌گذاری ابرمتنی HTML" پیش‌نویسی اینترنتی توسط Dan Cannolly ,Berners- Lee ارائه گردید و درون تعریف نوع سند SGML برای تعریف گرامر ارائه شد. این نسخه اولیه پس از شش ماه منقضی گردید ولی قابل توجه اینکه از جستجو گرNCSA Mosaic به شکل جستجو گر پیش‌فرض برای تصاویر بر خط استفاده شد که نشان دهندهٔ فلسفهٔ IETF در استانداردهای ساختارهای موفق است. به همین شکل Dave Raggett's رقابت خود را با ارائه(Internet-Draft , HTML+(Hypertext Markup format از انتهای ۱۹۹۳ شروع کرد و پیشنهاد کرد که یک ساختار اجرایی مانند جداول و شکل‌های پر شونده را می‌توان برای این منظور به کار گرفت.
پس از آن‌که HTML و +HTML به شکل پیش‌نویس در ابتدای ۱۹۹۴ منقضی گردید،IEFT یک گروه کاری HTML را ایجاد کرد که در سال ۱۹۹۵ نسخهٔ HTML 2.0 تکمیل گردید، HTML اولیه با این قصد ساخته شده که به شکل یک ساختار استاندارد در آینده از آن استفاده شود.
پس از آن پیشرفت‌هایی در IETF در نظر گرفته شد که مورد توجه رقیبان قرار گرفت. تا سال ۱۹۹۶ ویژگی‌های HTML حفظ شد و ورودی‌هایی از نرم‌افزارهای تجاری گرفته شد که این کار توسط کنسرسیوم وب جهان‌گستر انجام شد. اما در سال 2000 HTML یک استاندارد بین‌المللی (ISO/IEC 15445:2000) گردید. HTML4.01 در انتهای ۱۹۹۹ انتشار یافت و پس از آن ساختار بعدی آن در سال ۲۰۰۱ به شکل کامل منتشر شد- در سال ۲۰۰۴ پیشرفت‌هایی در HTML5 در (WHATWG) در نظر گرفته شد و شکل قابل انتشار آن به شکل W3C در سال ۲۰۰۸ ارائه گردید.
ژانویهٔ ۱۹۹۷
HTML3.2 به شکل توصیه‌نامهٔ کنسرسیوم وب جهان‌گستر انتشار یافت. نسخهٔ اول پیشرفت داده شد و استاندارد کردن آن به شکل انحصاری توسط W3C انجام شد به همین شکل IETF گروه کاری خود HTML را در سپتامبر ۱۹۹۶ کاملاً ارائه کرد. در ابتدا این فرمان را Wilbur نامید. HTML3.2 فرمول‌های ریاضی را به‌طور کامل به کار گرفت، که در آن همپوشانی‌هایی در اجزای مختلف پیشرفت کرده آن داشت و از مهم‌ترین ابزارهای تصویری نت‌اسکیپ استفاده شده بود. عناصر مبهم نت‌اسکیپ و عناصر متحرک مایکروسافت مورد استفاده قرار نگرفت که دلیل آن توافق دو طرفه میان دو شرکت بود. ساختار ریاضی مورد استفاده مشابه با HTML بود ولی استاندارد کردن آن تا ۱۴ ماه پس از MathML انجام نگرفت.
دسامبر۱۹۹۷
html 4.0 توصیه W3C را ارائه کرد که در آن سه تفاوت عمده اعمال شده بود:
- مشکل کلی که در آن اجزای بد پنهان شده بودند.
- انتقالی که در آن اجزای بد اجازه داده شده بودند.
- قاب که در آن قاب با اجزای مختلف مرتبط اجازه داده شده بودند.
درابتدا با کد نام "Cougar" نامگذاری شده بود و 0.HTML4 از انواع اجزای خاص جستجوگر و ساختارهای مختلف استفاده کرده بود ولی در همان زمان مرحله‌ای در نظر گرفته شد که از ویژگی‌های نشانه‌گذاری بصری Netscap را با مارک آن‌ها به عنوان نفع شیوه‌نامه‌ها توصیه نمی‌شود. HTML 4 یک برنامه SGML مطابق با ISO 8879 است.
آوریل ۱۹۹۸
HTML4.0 برخی تغییرات اندک را دوباره انجام داد بدون آن‌که تعداد نسخه‌ها را افزایش دهد.
دسامبر ۱۹۹۹
HTML4.01 به توصیهٔ W3C انتشار یافت. در آن سه تغییر کلی به شکل HTML4.0 در نظر گرفته شد و آخرین غلط نامه در ۱۲ مه ۲۰۰۱ انتشار یافت.
مه ۲۰۰۰
۲۰۰۰: ISO/IEC ۱۵۴۴۵ به عنوان استاندارد بین‌المللی ISO/IEC انتشار یافت. در ISO این استاندارد در حوزهٔ ISO/IEC JTC1/SC34 قرار گرفت.
در اواسطISO/IEC15445:2000,HTML4.01 :2008 جدیدترین نسخه‌های HTML ارائه شد. پیشرفت‌های موازی صورت گرفته، باعث شد که XHTML مبتنی بر XML حاصل شود که توسط گروه کاری W3CHTML در طی اوایل و اواسط ۲۰۰۰ اشغال شده بود.